"عبدالباري جهاني یواځې یو شخص نه، افغانستان دی"

د نومیالي افغان شاعر عبدالباري جهاني 77 یمې کلېزې په ورځ سیاسي مشرانو، لیکوالانو، خبر یالانو او مدني فعالانو هغه د خپل عصر نابغه وبللو.

د ښاغلي جهاني په ادبي او ملي خدماتو د بحث لپاره په ایکس پاڼه ان لاین غونډې ته وتلي پښتون دانشور افراسیاب خټک وویل که د ښاغلي د جهاني فوق العاده شخصیت ته د افغاني روحیې او هویت له نظره وکتل شي نو په وطن کې به داسې ډېر کم خلک وي چې ورته وویل شي دا یو شخص نا، دا افغانستان دی.

که څه هم ښاغلي خټک د ښاغلي جهاني په ژوند کې د هغه د ګڼ اړخیزو او اثر لرونکو زیارونو ستاینه کوله خو بیا ښاغلي جهاني وویل فکر کوي باید یو څه نور کار یې هم کړی وی.

هغه په ځان د هغو ناقیدینو ځواب هم وویلو چې دده د تاریخ د طرز سره موافق ندي. هغه وویل کله یې هم شعر او یا نثر د چا په خوشامد کې نه دی لیکلی، تل یې په جبري رویه نیوکه کړېده. مستنده لیکنه یې کړې او له کتابونو یې استفاده کړېده، هغه وویل:

" بیا به هم هغه څه لیکي چې حقیقت وي”

جهاني چې هم یې شعر لیکلی، هم نثر، هم محقق دی، هم مورخ دی، هم د سیاست او حکومت په چارو دسترس لري او هم خبریال پاتې شوی تر اوسه یې 32 کتابونه جاپ شوي.

البته جهاني په خبرو کې د کتابونو د نه اخستلو او نه لوستلو په عادت د وسني نسل څخه یوه ګیله هم وکړه.

د ښاغلي جهاني کشر ورور هادي جهاني وویل دی یواځې د هغه نا، بلکه د ټول افغانستان ورور دی. هغه وویل چې د ورکوټوالي یې خپل ورور په کتابونو لوستلو او شاعرۍ کولو لیدلی دی.

د جهاني د شاعرۍ په افغانانو کې د محبوبیت په هکله افغان سیاستدان عصمت قانع وویل چې دی کله په زلمیتوب کې یو وخت د غزني په زندان کې بندي ؤ، نو هلته به ورته ډوډئ د اخبار په ټوټه کې ورکول کېده خو دوي به اخبارونه ځان سره خوندي ساتل ځکه چې د لوست نور څه نه وو.

د ښاغلي قانع تر مخه یوه ورځ یې په یو اخبار کې د جهاني صاحب یو شعر ولوسته، او دومره خوند یې ورکه چې نورو زندانیانو ته یې هم واورولو، د جهاني شعر هرې طبقې ته خوند ورکولو:

" جهاني داسې شاعر دی چې ټول ملت یې تعقیبوي"

خبریال ډاکټر داود اعظمي د ښاغلي جهاني د لیکوالۍ په یو شمېر اړخونو د خبرو تر څنګ د هغه د منظومو ژباړو ستایئنه وکړه. اعظمي د جهاني څخه د مولانا بلخي رومي د مثنوي پښتو ته د ژباړې خواهش هم وکړو.

په غونډه کې په سوونو ګډون والو برخه درلوده، او ګڼو نورو هم د هغه د ژوند په یو شمېر اړخونو خبرې وکړې. د ښاغلي جهاني ځیني کلامونه هم واورول شو چې وتلي افغان هنر مند ډاکټر ناشناس ویلي دي.

زه هم یادې غونډې کې حاضر ووم. زه په شخصي توګه ښاغلی جهاني نزدې د 22 کلونو راهسې پېژنم، مرکې مې ورسره کړي او په یو شمېر غوڼدو کې ورسره شریک شوی یم.

په امریکه کې نزدې اووه داسې مشاعري شوي چې ما یې نظامت او ښاغلي جهاني یې صدارت کړیدی.

ښاغلی جهاني چې لوړ ملي مقام او علميت لري ما په محفلونو، غونډو، مشاعرو کې په انکسارۍ او د کشرانو سره تل په شفقت او زغم لیدلی دی.

د ښاغلي جهاني د 77 ېمې کلیزې د لمانځلو تابیا د افغانستان د اطلاعاتو او فرهنګ پخواني نایب وزیر او لیکوال هارون حکیمي کړې وه او کوربه یې پخوانی افغان سفارتکار او د سیاسي چارو څېړونکی نجیب ننګیال ؤ.

77 کلن افغان ملي شاعر عبدالباري جهاني په څوارلسمه فبروري 1948 کال کې په کندهار کې زېږېدلی ؤ. په 2015 کال کې د افغانستان د اطلاعاتو او کلتور وزیر جوړ شو. د وایس اف امریکه پښتو څانګې د 1983 نه تر 2010 پورې خبریال پاتې شوی، او دا وخت د امرېکې په ورجینا کې مېشت دی.