پاکستان او ایران رضا شوي دي چې په توندی سره به ازاده تجارتي لوظنامه حتمي کړي چې له مخې به یې دوه اړخیزه تجارت په راتلونکو پینځو کالو کې 10 بلینه ډالره ته رسوي.
په یو شریک بیان کې ویل شوي دي چې دواړه خیزه تجارت به د شریکو اقتصادي منصوبو، په سرحدي سیمو کې د ګډو مارکیتونو جوړولو، ازاد معاشي زونونو او د نوو تجارتي لارو پرانستلو په ذریعه سیوا کولی شي او ددې لپاره به دواړه خیزه سیاسي مشاورت او د تجارتي کمیتو غونډې کېږي.
د پاکستان خارجه وزارت په یو بیان کې ویلي چې په دې هم موافقه وشوه چې د پاکستان او ایران سرحد به د امن نه خوشالۍ خوا ته بوځي او ددې لپاره په دې اتفاق او ژمنه ښکاره کړی شوه چې په د بجلۍ تجارت زیاتولو او ترسیل ترڅنګ د ګیس پایپ لاین منصوبه به سر ته رسوي.
بیان کې ویل شوي د ایراني صدر په درې ورځني سفر کې په خاصه توګه د ایران سیستان بلوچستان او پاکستان خوا ته بلوچستان کې د سماجي پرمختیا په اړه په اقتصادي او همکارۍ په ماډل زور راوړی شو.
د بلوچستان د تاجرانو اندېښنې
د کوټې چیمبر اف کامرس پخواني مرستیال بدرالدین کاکړ وي او اې ډیوه ته ویلي د پاکستان ایران ترمنځ دواړه خیزه تجارت لس اربه ډالره ته رسول هدف ټاکلو نه وړاندې هم د پینځو بلینو ډالرو هدف اېښودل شوی وو خو بیا تر لاسه نه کړی شو. بدرالدین زیاتوي:
”باید په دواړه خیزه تجارت کې د برامداتو او درامداتو د توازن خیال هم و ساتل شي او د پاکستان شیانو په خاصه توګه خواراکي اجناسو وریجو او مېوو ته پوره ځای ورکړی شي، نو بیا د دواړو خواوو په کاروبار او روزګار مثبت اثر لوېدلی شي .“
د کوټې چیمبر اف کامرس اینډ انډسټري مرستیال صدر احد اغا وايي دا وخت د ایران او پاکستان ترمنځ تجارت یواځې یو بلینه دالره دی:
“دا نور زیاتېدی شي خو که د ایران سره په تجارتي لارو کې مشکلات کړی شي، په بلوچستان کې صنعتونو جوړ او تیکسونو کې رعایتونه هم ورکړی شي. “
د کوټې د چیمبر اف کامرس مشر عبدالله اڅکزي ډیوه ته ویلي چې د پاکستان او ایران ترمنځه بنیادي تجارت د بلوچستان د تجارتي لارو او په خاصه توګه د تفتان د لارې کېږي خو په امپورټ او ایکسپورټ کې یې د ایران سره ډېرې اهمې ستونزې موجودې دي. اڅکزي د پاکستان د حکومت نه ګیله من ښکاري :
”په تجارتي توګه اهم د ایراني صدر په دې سفر کې د بلوچستان تاجران له پامه غورځول شوي او د پاکستان د حکومت لخوا ورته هیڅ بلنه نه ده ورکړی شوې چې د ایران سره د تجارت په اړه غونډو کې شامل شوي وی او مونږه به ورته خپلې ستونزې هم اېښې وای“.
د افغانستان او ترهګرۍ په اړه شریک عزم
دواړو هیوادونو په افغانستان کې د ترهګرو ډلو موجودګي د سیمې وجود او نړیوال امنیت ته ورپېښ خطر وبلو او د مخنیوي لپاره یې د شریک محاذ جوړولو باندې ژمنې وښودلې.
ددې ترڅنګ یې د پرامنه، متحد او خپلواکه افغانستان خپلې ژمنې تکرار کړلې او دواړو مشرانو د سیمې استحکام او اقتصاد په مخ بوتللو په لړ کې د شنګهايي همکاری کونسل د افغانستان په اړه د شریکه هځو زر پیلولو په ضرورت زور راوړلو.
د ایران او پاکستان مشرانو د هر رقم د ترهګرۍ غندنه وکړه او د مخنیوي لپاره یې د وړاندې نه موجود میکانزم نه دګتو پورته کولو زمنه هم ښکاره کړه.
نړیوال موضوعاتو شریک دریځ
دواړو مشرانو په غزه د اسرایل د بریدونو غندنه وکړله او د کشمیر مسله یې د ملګرو ملتونو د قرارداد په دڼا کې د حل کولو غوښتنه هم وکړله.
په شریک بیان کې په ځینو هیوادونو کې اسلامو فوبیا ، قران سپکاوي او د اسلامي شعایرو په ضد زیاتیدونکې پېښې وغندلې او په دې لړ کې یې د ملګرو ملتونو د قرارداد ستاینه وکړه.
په بیان کې ویل شوي د دواړو هېوادونو مشرانو په څینو عالمي موضوعاتو او په ځینو خبرو فکر مندۍ هم ښکاره کړلی او د ترهګرۍ ، منشیاتوانساني قاچاق ترڅنګ یې په علمي ، ثقافتي ، مذهبي ، تاریخي او د سیلګرۍ په اړه یې هم خپلې ژمنې تکرار کړلې.
په شریک بیان کې ویل شوي دي چې د ایراني صدر ډاکټر ابراهیم ریسي او د پاکستان وزیر اعظم شهباز شریف ترمنځه په دواړه خیزه اړیکو او همکارۍ په دې خبرو اترو کې د ایران خارجه وزیر امیر عبدالله او د ایران او پاکستان نورو لوړ رتبه چارواکي هم موجود وو.
ایراني صدر د پاکستان صدر اصف علي زرداري، د سېنټ چېرمېن یوسف رضا ګیلاني او د قومي اسمبلی سپیکر ایاز صادق سره هم ملاقاتونه کړي او ورسره یې د سیمې او نړۍ په اهمو مضوعاتو خبرې اترې کړي دي.
Forum