واشنګټن ـــــ د پاکستان په سېنټ کې د بشري حقونو قایمه کمېټۍ د بلوچستان په تربت سیمه کې د پوهنتون د زده کوونکي حیات بلوچ د وژنې پر سر د اګست پر 28مه د صوبې د ملېشه ځواکونو او پولیسو مشران خپلې غونډې ته ور بللي دي. صوبایي او مرکزي حکومتونو د حیات بلوچ وژنه غندلې ده.
د حیات بلوچ وژنې وروسته له هغه د خلکو جذبات لا را وپارول چې د نهې- سه شنبې په ورځ یې د وژنې زړه بوږنوونکی تصویر پر ټولنیزو رسنیو خپور شو، په تصویر کې لیدل کېږي چې مړی یې د مور و پلار تر منځ پروت دی، وینه ترې بهېدلې ده او مور یې اسمان ته په سوال دواړه لاسونه لپه کړي دي.
په سېنټ کې د پیپلز ګوند سنېټر او د دې کمېټۍ مشر مصطفی نواز کوکر د کمېټۍ د دفتر له خوا جاري شوې خبرتیا پر ټویټر خپره کړې، چې پکې ویل شوي د بلوچستان د ملېشه او پولیسو مشران به د حیات بلوچ د "غیرعدالتي" وژنې په اړه معلومات ورسره شریکوي:
"د کمېټۍ ایجنډا به دا وي چې د ایف سي بلوچستان مشر به کمېټۍ ته د حیات بلوچ د غیرعدالتي وژنې په اړه معلومات ورکوي، چې څنګه د عملیاتو د معیار په عملي کولو کې پاته راغلي او تر دې پېښې وروسته یې څه ګامونه اخیستي".
IG FC and IG Police Balochistan have been called on the 28th to the HR committee to brief us on the tragic extra judicial killing of Hayat Baloch pic.twitter.com/vLNf900a5D
— Mustafa Nawaz Khokhar (@Mustafa_PPP) August 18, 2020
د بلوچستان حکومت هم د حیات بلوچ وژنه غندلې ده او وایي د دې پېښې خبر یې اخیستی دی. د حکومت ویاند لیاقت شاهواني نن د اګست پر 18مه په کوټه کې یوې خبري غونډې ته د حیات بلوچ وژنه ډېره د افسوس وړ، دردوونکې او زړه بوږنوونکې بللې ده:
"په تربت کې چې د یو ځوان محمد حیات شهید پېښه وشوه، موږ سمدستي په څلرویشت یا اته څلوېښت ګنټو کې دننه- داسې کله هم نه دي شوي- د تورن کس خلاف مقدمه درج کړې او هغه مو نیولی دی".
د سېنټ د بشري حقونو د کمېټۍ مشر مصطفی نواز کوکر وایي، د بلوچستان د پولیسو مشر یې هم دې غونډې ته ور بللی دی چې وایي هغه به هم "کمېټۍ ته د حیات بلوچ د وژنې د مقدمې درج کېدو او تر اوسه د شویو پلټنو په اړه معلومات ورکوي".
د سېنټ د بشري حقونو د کمېټۍ یو غړی سنېټر عثمان خان کاکړ وایي، د بلوچستان د ملېشه او پولیسو مشرانو تر ور بللو وروسته به کمېټۍ خپلې پرېکړې کوي او په بلوچستان کې د حیات بلوچ په شمول د نورو بشر ضد کارونو په اړه به حکومت ته سپارښتنې کوي:
عثمان کاکړ د وي او اې ډیوه خبریال حفیظ الله ستوري شېراني ته وویل "په صوبه کې خو د بشري او انساني حقونو بېخي ډېرې زیاتې خلاف ورزۍ روانې دي هغه که بلوڅي علاقه ده او که پښتني علاقه چمن، کوټه یا نورې ضلعې دي". ښاغلي کاکړ نن د سېنټ غونډې ته هم وویل چې حیات بلوچ امتحان ته تیاري کوله خو و وژل شو.
پر ټولنیزو رسنیو ګڼ شمېر خلکو سیاستوالو، د بشري حقونو فعالینو او عامو خلکو د حیات بلوچ وژنه په کلکه غندلې ده. د تحریک انصاف ګوند د بشري حقونو مرکزي وزیرې شېرین مزاري هم د حیات بلوچ پر وژنه خواشیني څرګنده کړې ده:
Absolutely unacceptable - the killing by FC of a young boy Hayat Baloch in Aabsir Turbat, in front of his family. While the personnel responsible have been handed to the police & FIR registered, an inquiry must be held to find out how this brazen killing was allowed to happen . pic.twitter.com/RxerJgB28w
— Shireen Mazari (@ShireenMazari1) August 18, 2020
"په تربت کې د خپلې کورنۍ مخته د ایف سي له خوا د ځوان هلک حیات بلوچ وژنه بېخي د منلو نه ده، په داسې حال کې چې د دې پېښې ذمه وار عسکر پولیسو ته سپارل شوی او ایف ای آر درج شوی، دا پلټنه باید وشي او معلومه کړي چې څنګه د داسې بې پروا وژنه اجازه ورکړل شوه".
د تربت سیمې د پولیسو یوه مشر نجیب پندراني د جمعې په ورځ ویلي وو، د پېښې مقدمه یې درج کړې او د ملېشه ځواکونو تورن عسکر یې نیولی دی. د بلوچستان د ملېشه ځواکونو دفتر تر اوسه د دې پېښې په اړه رسنیو ته څه نه دي ویلي، خو پولیس وایي مقدمه یې د قتل د 302 دفعې په بنیاد درج کړې او پر نیول شوي ملېشه عسکر یې د جوډیشل مجسټرېټ په امر اووه ورځې ریمانډ تر لاسه کړی دی.
حیالت بلوچ د کراچۍ پوهنتون زده کوونکی وو او د تېرې پنجشنبې- زیارت په ورځ یې په تربت کې له خپل مور و پلار سره د خورما په باغ کې کار کاوه، چې د کورنۍ په وینا یې ملېشه عسکرو هلته تر یوې چاودنې وروسته له باغه را و ایست او په ډزو یې و واژه.