د بلوچستان د صحت محکمې رپورټ دی چې د بلوچستان په سېلاب ځپلو سيمو کې د مار چيچلو په پېښو کې زيات والی راغلی دی.
د صحت محکمې د دايريکټرېت جنرل، ډپټي دايريکټر ډاکټر محمد رفيق ډيوه ته ويلي، له 23 مې جولائي څخه د بلوچستان په بېلا بېلو سيمو کې 566 کسان مارانو چيچلي دي، چې پکې زياتره پېښې په ضلع جهل مګسي، ضلع صحبت پور، ضلع جعفر اباد، ضلع لسبېله، ضلع سبي، او ضلع نصيراباد کې رپورټ شوي دي.
ډاکټر رفیق زیاته کړه: “دا ټول هغه کېسونه دي چې هلته موجود زموږ په مېډيکل کېمپونو کې رپورټ شوي دي، د دې شمېر نور هم زياتېدای شي، پدې کېسونو کې 60 فيصده نارينه ، 30 فيصده ښځينه، او پينځه فيصده ماشومان مار چيچلي دي.
د چارواکو په خبره زياتره پېښې په هغو سيمو کې شوې دې په کومو کې چې لا هم سېلابي اوبه ولارې دي، وايي ماران او نور خزنده ګان هم د خپل ځان ژغورلو او خوراک موندلو لپاره د سېلاب ځپلو کېمپونو، خيمو او نړېدلو ودانيو ته مخه کړې چې له امله يې دا پېښې شوي دي.
د بي اين پي مېنګل ګوند غړې او مدني فعاله شمايله اسماعيل د مرستو لپاره سېلاب ځپلو سيمو ته تللي، وايي: "په نصير اباد ډيويژن په ټولو ضلعو کې اوبه ولاړې دي، خلک پر سړک ژوند تېروي، له دواړو لورو اوبه دي، هلته د مار چېچلو د پېښو له کبله په خلکو کې زياته وېره خوره شوې، د حکومت لخوا خلکو ته ضروري اسانتياوې ندي برابرې شوې ځکه هلته په ملريا، هيضه، او نورو ناروغيو کې زياتوالی راروان دی".
خو د ډاکټر محمد رفيق په خبره چې د مار چيچلو په 566 پېښو کې د يو تن د مرګ خبر ندی ورکول شوی. نوموړی دا دعوه کوي چې د حکومت او محکمه صحت د چارواکو په اغېزمنو سيمو کې موجودګی او پر وخت د علاج له وجهې د ځاني زيان مخه نيول شوې ده.
ډاکټر رفیق زياتوي د دې خبرې معنا دا نده چې بېخي به څوک نه وي مړه شوي، خو وايي حکومت ته د داسې پېښې رپورټ ندی ورکول شوی.
ډاکټر محمد رفيق زياتوي د مار چيچلو تر څنګ په بېلا بېلو اغېزمنو سيمو کې 122 تنه سپيو داړلي دي.
ډاکټر وايي په پېښو کې د زيات والي له کبله په راروانو ورځو کې د دوایانو بلخصوص د مار د چيچلو د علاج ځانګړې دوايي (اېنټي سنېک وينم) له کمي سره مخ کېدای شي ځکه نوموړي له مرکزي حکومت څخه و غوښته چې مرسته دې ورسره وشي.
د هغه وینا وه چې، "موږ به له مرکزي حکومت او له نورو زمه وارنو څخه دا خواست کوو چې پر وخت دې دا دواوې راکړي، اوس د مار د چيچلو د علاج دوا (اې ايس وي ضرورت زېاتېږي، ولې چې له موږ سره دا دوا کمېږي او له سېلاب ځپلو سيمو څخه د دې دوا غوښتل زيات شوي دي".
په بلوچستان کې د وسې يا پشکال بارانونه د روان کال د جون مېاشتې له دويمې اونۍ پېل شوي و چې د اګست تر اخېرنۍ اونۍ پورې و اورېدل.
حکومتي رپورټ دی چې د بارانونو او زياتو سېلابونو له کبله د بلوچستان 34 سره ضلعو کې تر 62 لکه پورې خلک اغېزمن شوي چې پکې د سېلابونو او کورنو د چهتونو او دېوالونو د نړيدو او اوبو د وړلو له کبله 300 ته نېږدې تنه مړه شوې او دوه سوه ته نېږدې ټپيان شوي هم دي.