بلوڅ يکجهتي کمېټي: جنورۍ کې هم بلوچستان کې په زوره د بې درکه کولو لړۍ روانه وه

بلوڅ يکجهتي کمېټۍ ويلي، بلوچستان کې په زوره د خلکو بې درکه کولو مسله نوره سخته شوې او رياستي ادارو د دې غېر قانونه او غېر انساني عمل ودرولو په ځای په دې کار کې شدت راوستی دی.

پاکستان کې د کلونو راهیسې خلک ورکيږي چې زياتره يې بلوڅان او پښتانه دي، د بشري حقونو فعال او غورځنګونه د پاکستان امنيتي او استخباراتي ادارې د خلکو په ورکولو تورنوي، خو پوځ په پراخه کچه د خلکو د تري تم کولو تورونه ناسم بولي.

په کراچۍ پرېس کلب کې د بلوڅ يکجهتي کمېټۍ مرکزي غړې سمي دين بلوڅ په 12مه فرورۍ خبري غونډې ته په وينا کې دعوه وکړه، د کمېټۍ د بشري حقونو څانګې ته د جنورۍ په مياشت کې د بلوچستان د بېلابيلو علاقو څخه د 88 کسانو په زوره د بې درکيو پېښې رپورټ شوي دي.

خو پاکستان کې په زوره د بې درکه کسانو د قضيو د پلټنو دپاره جوړ حکومتي کمېشن ويلي، د روان کال 2025 په لومړۍ مياشت جنورۍ کې کمېشن ته د جبري لا درکيو 26 کېسونه رپورټ شوي، او زیات کسان خېبرپښتونخوا او پنجاب کې بې درکه کړل شوي دي.

سمي دين بلوڅ خبري غونډې ته وويل، بلوچستان کې د جنورۍ په مياشت کې په 88 بې درکه کړل شوو پېښو کې زيات د مکران ډويژن څخه 43 کسان په زوره تښتول شوي، د يادو تښتول شوو کسانو نومونه یې ونه ويل او د فرورۍ په مياشت کې یې د تښتول شوو 11 کسانو نومونه وړاندې کړه.

د بلوڅ په خبره، بلوچستان کې يو اړخ ته په زوره د بې درکيو لړۍ روانه ده او بل لور ته ورسره د نسل کشۍ پاليسي هم د اندېښمنې کچې پورې سېوا شوې د نامعلومو خلکو لخوا د هدفي وژنو ويل کيږي خو دا په حقيقت کې رياست پاللې ملېشه کوي او د عدالت لرې وژنې دي.

سمي دين بلوڅ د تېر کال په وروستيو او روان کال په لومړيو ورځو کې په ځينو پېښو کې د وژل شوو نومونه او وړاندې شمېرې وړاندې کړې.

هغې دا دعوه هم وکړه، د بلوڅ نسل کشۍ سره تعليمي نظام هم د جبر سره مخ دی، دوی د بشري حقونو په تنظيمونو غږ کوي چې په دغه لړ کې رول ولوبوي، او د بلوڅو د نسل کشۍ ضد به کميټي خپل غږ په قامي او نړيواله کچه اوچتوي او سياسي مزاحمت به کوي.

خبري غونډې ته د بشري حقونو د کمېشن غړي ډاکټر توصيف احمد خان وويل، د بشري حقونو کمېشن د مودو نه په زوره د بې درکه کولو ضد غږ پورته کوي، او وايي که څوک هم په کوم جرم کې ککړ وي، بايد عدالتونو ته وړاندې کړل شي.

هغه وويل، بلوچستان کې روان حالات د اندېښنې وړ دي، که رياست دې پله توجه ور نه کړه، دا حالات به د خطرناک حده پورې خراب شي.

په پاکستان کې د بې درکه کسانو د پلټنې حکومتي کمېشن تازه شمېرې په داسې حال کې جاري کړي چې په جبري توګه د لا درکه تنانو د حقونو غېر دولتي ډلې او کارپوهان د ياد کمېشن په کارکردګۍ نيوکې کوي او وايي کمېشن په دې ښودلو کې پاتې راغلې چې دا کسان څوک او ولې پورته کوي.

د جبري لا درکيو د پېښو د کتو دپاره جوړ حکومتي کمېشن د کال 2025 جنورۍ په اړه جاري کړي رپورټ کې ويلي، تېره میاشت د 94 بې درکه کسانو درک لګول شوی، په کومو کې چې 89 خپلو کورونو ته بېرته ستانه شوي دي خو کمېشن دا نه ده په ډاګه کړې چې دا کسان چا او ولې لا درکه کړى وو.

د پاکستان حکومت وايي په زوره د لا درکيو د مسلې هواري ته ژمن دی او د قانون وزير سېنېټر اعظم نذير تارړ د 2024 کال په اپریل کې ويلي وو، په زوره د ورکو شويو کسانو مسله ډېره پېچلې ده، په يوه ورځ کې نه شي هوارېدې.