د ملګرو ملتونو د ښځو څانګې پخپل وروستي رپورټ کې ويلي، افغانستان په نړيواله کچه يواځينی هيواد دی چې د شپږم ټولګي نه پورته د جينکو په تعليم پکې بنديز لګول شوی، رپورټ ښيي چې دغه بنديز په هيواد کې د کم عمرۍ ودونو کې د 25 فيصده زياتوالي سبب شوی دی.
د ملګرو ملتونو د شمېرو ترمخه په افغانستان کې د جينکو په تعليم د بنديز د پرېکړې پس 1.4 ميليونه جينکۍ د تعليم ترلاسه کولو نه محرومه شوې دي.
د ښځو د حقونو فعالانې وايي چې په کم عمر کې د جينکو ودونه د مېرمنو ترڅنګ د کورنيو دپاره د ستونزو جوړېدو سوب ګرځي.
د ښځو د حقونو افغان فعاله آصفه ستانکزۍ وايي، "د کم عمره نجونو د جبري ودونو د زیاتوالي اصلي لامل اقتصادي ستونزې، کلتوري ستونزې او په زده کړو او کار کې محدودیتونه دي، د کم عمره نجونو دغه ډول جبري ودونه د پوهاوي د نشتوالي، په کورنۍ کې د بې اتفاقۍ، رواني فشار او د ماشومانو د ناسمې روزنې لامل ګرځي".
د ملګرو ملتونو د رپورټ ترمخه په زده کړو بنديز به افغان جينکو کې د وخت نه وړاندې زېږون 45 فيصده او د مور په مړينه کې د 50 فيصده زياتوالي سبب وګرځي.
طالبانو د 2021 کال اګست په مياشت کې د کابل واک ترلاسه کولو وروسته اول د شپږم ټولګي پورته د جينکو په تعليم بنديېز ولګوو او بيا يې په پوهنتونونو کې هم جينکۍ زده کوونکې د تعليم نه منع کړې.
کارپوهان وايي د جينکو په تعليم بنديز به د تېر وختونو په پرتله کې د جينکو او د هيواد مستقبل زيات اغېزمن کړي.
د سياسي چارو افغان کارپوه آصف ننګ وايي، " مونږه په تېرو شلو کالونو کې ونشول کولی چې په 200 ولسواليو کې يعنې په نيم افغانستان کې د جينکو تعليم جبران کړو، هغه چې د طالبانو په تېر پنځه کاله دوره کې او هم د هغې نه مخکې د مجاهديون په دوران کې هغه کومه صدمه چې تعليم ليدلې وه هغه مونږه جبران نه کړل شوه، نو زما په نظر اوس چې کومه حله راغلې ده، يو نيم ميليونه انسانان له تعليم نه محرومه دي دا عاجل اقدام ونشي نو جينکۍ د پوهنتون نه پاتې کېږي، د لوړو زده کړو، مسلک او تخصص نه پاتېږي".
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې د عملياتو او مدافعي څانګې مشرې ويلي چې په په افغانستان کې د شپږم ټولګي پورته د جينکو په تعليم د بنديز له وجې 1.4 ميليونه جينکۍ نېغ په نېغه متاثره کيږي.
کارپوهان وايي چې د يو هېواد نيمايي برخه د تعليم نه محرومه کول د مهارتونو څخه خلک بې برخې کول دي چې له وجې يې د ټولنې مجموعي ژوند متاثره کيږي.
د سياسي چارو افغان کارپوه ډاکټر فضل الهادي وزين وايي، " کله چې په هيواد کې هنر نه وي پوهه نه وي نو دا خلک کار ته نشي داخلېدلی او چې کله کار نه وي نو هغه په اقتصاد منفي اغېزه کوي او خصوصاً کله چې مونږه ګورو چې اقتصاد د سياست سره او سياست د اقتصاد سره او بيا د ټولنې ټولو سېکټرونو سره مربوط وي نو مونږه ويلی شو چې دا په اقتصاد خراب نتايج غرځوي او دا نتايج هله ښکاره کيږي چې کله يو لس کاله تېر شي".
ځینو طالب چارواکو وار په وار ويلي چې د جينکو د تعليم پرضد نه دي او د ځنډېدو علت يې د هغوی دپاره د یو مناسب چاپېریال رامنځته کول او یوې طرحې جوړول دي خو د دوه نيم کالو تېرېدو وروسته هم طالبانو دغه ژمنه نه ده پوره کړې.
Forum