په خېبرپښتونخوا کې نظر نه د محرومه کسانو دپاره د کتابونو چاپ کولو لومړي برېل پرېس کار شروع کړو.
د صوبې زدکوونکو او استاذانو د ډیر وخت راهسې د برېل پرېس غوښتنه کوله چې نظر نه محرونه کسانو دپاره د لوستلو مواد په خاص طریقه کې چاپ کوي او نابینا کسان یې د ګوتو په مرسته لولي.
د چارواکو په وېنا تیر کال د خېبر پښتونخوا حکومت د برېل پرېس لپاره څلور کروړه روپۍ ځانګړې کړې وې او بالاخر پیښور کې د نابیناو انسټېټیوټ کې نظر نه د محرومه تنانو لپاره د کتابونو د چاپولو پرنټنګ پریس کار شروع کړو
د دغه مشین یو چلونکی یا آپریټر محمد اسحاق وایس آف امریکا ډیوه ته وایي پاکستان کې دا د خپل نوعیت ړومبی پرېس دی.
هغه وویل د پاکستان بیلا بیلو ښارونو کې د برېل مشینان شته خو خود کاره نه دي.” دا ویاړ زمونږ صوبې ته ترلاسه شو چې دلته ړومبی جدید کمپیوټري بریل پریس ولګیدو.”
محمد اسحاق زیاتوي د هیواد نور برېل مشینان یو خو کتابونو چاپولو کې وخت ډیر اخلي او بله خرچه پرې هم ډیره کېږي.
د برېل په دغه جدید مشین لومړی د کتاب مسوده ولیکل شي، ماهران یې وګوري او غلطۍ ترې لرې کړي او بیا تصحیح شوی کتاب په زیاته شمېره کې چاپ کړی شي.
محمد کبیر چې د نظر نه محرومه دی او په اسلامیاتو کې د ماسټرۍ ډګري ترلاسه کوي، برېل پرېس سره ناست دی او د یو کتاب مسوده تصحیح کوي یا یې پروف ریډینګ کوي. هغه وایي وړاندې به یې د پنجاب، سند او عن تر دې چې د بنګله دیش نه کتابونه راغوښتل. “د هغوي په نصاب لوستو به مجبوره وو. خو اوس به د نظر نه محرومه زده کونکي د خپلې صوبې نصاب لولي.”
محمد کبیر وايي د خېبرپښتونخوا زدکوونکو به اوس د خپلې صوبې د تاریخ او جغرافیي په ړه معلومات تر لاسه کیږي.
د پیښور د نابیناو د انسټېټیوټ پرنسپل محمد عارف وایي د صوبې د نابیناو کره شمیره نلري او اندازه یې ده چې دغه تعداد به د دیرشو زرو نه سیوا وي.
عارف وايي وایي صوبې کې یولس د نابیناو سکولونه دي چې پکې تر اتو سوو پورې د نظرنه محرومه هلکان جینکۍ پکې زده کړې کوي. وایي دې پریس لګیدو سره د زده کونکو شمیرې د زیاتیدو امکان دی.
ښاغلي عارف وویل کومو ماشومانو چې به دلته نه پرایمري یا مډل جوماتونه پاس کړل نو د کتابونو د کمي له امله به هغوي نور تعلیم له پنډۍ، اټک یا د پنجاب نورو ښارونو ته تلل." خو اوس به زمونږ سکولونو کې د وخت تیریدو سره د زده کونکو شمیرې یو په دوه شي".
محمد عارف وایي د نظر نه محرومه زده کوونکي که هر څومره زیات شي نو ده نوی دا پریس صلاحیت لري چې ټولو زده کونکو ته د اول نه واخله تر لسم ټولګي پورې د ټولو مضامینو بریل کتابونه چاپ کړي.
