د افغانستان د بیارغونې په چارو کې د امریکا ځانګړې څارونکې ادارې سیګار په خپل درې مياشتني پورټ کې کانګرس ته ويلي، د دوحې په تړون کې د طالبانو لخوا د شوې ژمنې باوجود په دې درېو مياشتو کې د افغانستان څخه د ترهګرۍ بريدونه جاري وو او دا هېواد يو ځل بيا د ترهګرو په ځاله بدليږي.
د سيګار د رپورټ ترمخه په افغانستان کې داعش خراسان تر ټولو لوی ګواښ دی او د دې وړتيا لري چې منطقې او بهر ته ګواښ جوړ شي.
څېړونکي وايي د پاکستان او ايران څخه د مجبورۍ په حالاتو کې افغان کډوال خپل هيواد ته خالي لاسونه ستنول د داعش خراسان د پياوړي کېدو سوب ګرځي.
د سياسي چارو افغان څېړونکی اختر محمد راسخ وايي، "د دغو په ډله کې هغه افغانان هم شته چې هغوی د فقر له امله يې پناه وړې پاکستان يا ايران ته او يا د سياسي ستونزو له وجې يې چې دوی اول په جمهوريت کې وو او دوی ويريږي چې طالبان به يې وژني نو دوی هم واپس کيږي نو په دغه پروګرام کې داعش ته ښه عسکرګري کيږي او دا خلک مجبوره دي چې لاړ شي او داعش سره وسله واخلي او د طالبانو په وړاندې وجنګېږي او د سيمې د ناامنه کولو سره سم دوی ولوبېږي".
په افغانستان کې واکمنو طالبانو وار په وار په دې هېواد کې د داعش خراسان په ګډون د وسله والو ډلو د موجودګۍ او پياوړي کېدو په اړه راپورونه تل رد کړي او له دې وړاندې يې ډيوه ته وخت په وخت ويلي چې افغانستان کې اوس کومه داسې وسله واله ډله وجود نه لري چې د دې هېواد خاوره د بل کوم هېواد پرضد وکاروي او چاته ګواښ پېښ کړي.
خو په افغانستان کې د واکمنو طالبانو د دفاع وزارت تور لګولی، "موږ د داعش خوارجو ګڼ موارد لرو چې د پاکستان خاورې څخه افغانستان ته را اوښتي، د هغوی خاوره زموږ په ضد کارول شوې او پیښي له هغه هیواد څخه تنظیم کیږي چې پاکستان یې باید په اړه ځواب ووايي".
پاکستان د طالبانو دغه تور ته سمدستي ځواب نه دی ويلی. خو د طالبانو د دفاع وزارت دغه بيان د پاکستان د پوځ هغه دعوې ته په ځواب کې ويلی، چې د افغانستان نه په پاکستان کې ترهګري کيږي.
د پاکستان پوځي وياند مېجر جنرل احمد شريف چودري ويلي، د خېبرپښتونخوا په بشام کې په چينايي انجينيرانو په 26م مارچ شوي "بريد کې پينځه چينايي او يو پاکستانی وژل شوي او د دغه بريد منصوبه بندي هم په افغانستان کې شوې، خودکش بمبار هم افغان وګړی وو، پاکستان د دغو پېښو په کلکه غندنه کوي".
هغه دعوه کړې وه، کلک شواهد موجود دي چې د ټي ټي پي ترهګر پاکستان کې د ترهګرۍ دپاره د افغانستان خاوره کاروي په دغه لړ کې د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت احتجاج هم کړی او د پوځ مشر پرې تحفظات هم څرګند کړي دي". د طالبانو د دفاع وزارت دغه دعوې رد کړي دي.
په افغانستان کې د داعش خراسان د موجودګۍ په حقله د سيګار په رپورټ کې ويل شوي که څه هم دا وسله واله ډله په ياد هيواد کې په کومه برخه کنټرول نه لري خو د هيواد دننه تر ټولو لوی خطر ګڼل کېږي او د ملک په داخل او بيرون د ګواښ متوجې کولو صلاحيت لري.
سیګار په خپل تازه رپورټ کې د داعش خراسان په وروستيو بريدونو اندېښنه ښودلې او ويلي یې دي، ياده وسله واله ډله د دې وړتيا او اراده ساتي چې بېرون کې د امريکا او لوېديځو ګټو باندې لږ تر لږه شپږو مياشتو کې بريد وکړي.
د رپورټ ترمخه وسله والو ډلو په افغانستان کې د خراب اقتصادي وضعيت، کمزوري حکومتدارۍ او منظمې شبکې نه د جنګيالو برتي کولو او تربيه کولو ګټه پورته کړې ده.
د سياسي چارو ځيني افغان څېړونکي په دې نظر دي چې د داعش خراسان ترڅنګ نورې وسله والې ډلې د پاکستان په ګډون ګاونډي هيوادونو کې د جوړېدو وروسته افغانستان ته ورغلې دي، دوی وايي يواځې د طالبانو دپاره يې مخنيوی کول ممکن نه دي.
په روس کې د ماسکو پوهنتون استاد او څېړونکی پروفېسر شېر حسن حسن وايي، " که چري د امريکايانو، اروپايانو، چين، هند، ايران او منځنۍ اسيا هېوادونو په ګډون چې د افغانستان ګاونډيان دي، دغې پروسې ته په يو واحد نظر و نه کتل شي ترهګرې ډلې هلته مهار نشي چرته چې جوړېږي او هغه ځای په ريښتني ډول په ګوته نه شي ترهګرې ډلې يواځې د افغانستان سره پاکېدلې ممکن نه دي".
د سيګار په رپورټ کې دا هم ويل شوي چې طالبان په عراق او شام کې د داعش خراسان او نورو مخالفو ډلو پرضد حرکت کوي خو القاعده او پاکستاني طالبان برداشت کوي.
په افغانستان کې د داعش خراسان د موجودګۍ په حقله که څه هم د سياسي چارو افغان څېړونکی اخترمحمد راسېخ په دې نظر دی چې ياده وسله واله ډله د غربي نړۍ استخباراتو د خپلو ګټو دپاره جوړه کړې، خو داعش خراسان په افغانستان کې په امريکايي ځواکونو او د هغوی په تنصيباتو بريدونه کړي او امريکا په 2016 کال کې داعش خراسان ترهګر تنظيم ګرځولې وه.
(په دې خبر کې ځينې معلومات د ډيوه خبریال فضل عزيز شریک کړي)
Forum